Sanallaştırma tam olarak nedir ?
Başlıkta belirttiğim gibi, vds ve vps arasındaki farklara hemen değinmeden önce, bilmeyen okurlarımız için sanallaştırmanın ne anlama geldiğini basitce açıklamak istiyorum. Sanallaştırma ile kast edilen, fiziksel bir bilgisayarın üzerinde çalıştırılan özel bir yazılım vasıtası ile, sanal bilgisayarlar oluşturulmasıdır. Bu sanal sunucular ev sahibi olan fiziksel bilgisayarın üzerinde çalışan misafir bilgisayarlardır. Her ne kadar isimleri sanal olsalarda, kullanım deneyimi olarak gerçek bir bilgisayardan farklı değillerdir. İçlerinde dilediğiniz programı çalıştırabilir, gerçek bir bilgisayarı kullandığınız gibi kullanabilirsiniz. Ayrıca sanal bilgisayarınız içinde olan biten hiç bir işlem sanal bilgisayar dışına çıkamaz, kaba tabirle fiziksel ve sanal bilgisayarınız birbirlerinden kesin bir şekilde izole edilirler. Fiziksel makinanızın ve kullandığınız sanallaştırma yazılımınında özelliklerine bağlı olarak, sınırsız sayıda sanal bilgisayar oluşturabilir kendi aralarında ağ kurabilir kısacası aklınıza gelebilecek tüm işlemleri, fiziksel bir makina kullanıyormuşcasına yapabilirsiniz.
VDS NEDİR
Vds (virtual dedicated server) kelime anlamı ile sanal, atanmış-dedike sunucu anlamına gelmektedir. Fiziksel bir sunucudan kullanım olarak herhangi bir farkı bulunmaz. Kendisine ait disk, işlemci*, ram, ethernet kartı ve işletim sistemine sahiptir. Sanal sunucuları; web hosting, e-mail, veri tabanı uygulamaları, ftp işlemleri, online depolama ve daha bir çok şekilde kullanabilirsiniz.
VDS VE VPS’LER ARASINDAKİ FARKLAR
İlk başlığımızda bahsettiğimiz gibi vds’ler; mantık olarak fiziksel bir sunucunun bir sanallaştırma yazılımı vasıtası ile, fiziksel sunucuya ait olan kaynaklardan arzu edilen kısmının sistem genelinden izole edilerek bölünmesi yolu ile oluşturulur.
Peki bu ne anlama geliyor ? Bunu şöyle düşünebiliriz: 256gb ram’i, 2000gb diski, 32 işlemcisi olan bir sunucudan 2gb ram’i 50gb disk alanını kopardığımızı ve bunları bir vds’e tahsis ettiğimizi düşünelim, bu kopardığımız kısım artık sadece bizim oluşturduğumuz vds’e aittir. Bu ram ve disk alanını artık ne sunucunun kendisi nede sunucudaki bir başka vds kullanamamaktadır.
Tabi vds’imizin çalışabilmesi için en az bir adet işlemciye de ihtiyacı olacaktır. İşlemci için yine sunucu üzerindeki işlemcilerden uygun gördüldüğü kadarı vds’e tahsis edilebilir. Ancak burada bir fark söz konusu olur ki, işlemciyi sunucudan koparabilmek diye bir durum teknik anlamda mümkün olmadığından, aynı işlemci birden fazla vds’e tahsis edilebilir.
Bir vps ise kullanım amaçları olarak bir vds ile aynıdır; ancak ayrıldıkları nokta sanallaştırmak için kullanılan yazılım ve fiziksel sunucu üzerindeki kaynak aktarımında ortaya çıkmaktadır.
VPS kelime anlamı ile virtual private server- “sanal özel sunucu” anlamına gelir; ve üzerinde sadece linux işletim sistemi türevlerini çalıştırır, ayrıca ilgili linux işletim sistemlerinin modifiye edilmiş özel versiyonlarına ihtiyaç duyulur. VDS’lerde ise linux windows bsd türevleri osx ve daha bir çok farklı işletim sistemini herhangi bir özelleştirmeye gidilmeksizin rahatca çalıştırabilirsiniz. VDS’ler donanımsal olarak sanallaştırma düşünülerek geliştirilen işlemciler üzerinde çalışırlar.
VPS’lerde ise bu tarz bir mecburiyet yoktur. VDS ortamında kanaklar birbirinden kesin bir şekilde ayrılmışken; VPS’lerde sunucu üzerindeki ram genellikle paylaşımlı bir yapı arzeder, burada kullanılan sanallaştırma yazılımınında önemi büyüktür. Virtuozzo-OpenVZ tabanlı VPS’lerde hizmeti veren firma sunucu üzerinde olmayan kaynakları’da satabilir, haksız ve niteliksiz kazanç elde etmeyi deneyebilir.
Böyle durumlarda sunucu üzerindeki tüm ram tükendiğinde VPS’ler rastgele şekilde çökmeye başlarlar, kısacası sunucudaki bir sorun yada bir başka vds’in tükettiği yüksek sistem kaynakları sizide etkiler.
Piyasada çok düşük rakamlara vps satıldığını zaman zaman görüyoruz, bu tarz ürünler Openvz sanallaştırma teknolojisi ile oluşturulan ve stabiliteden yoksun ürünlerdir. Niteliksiz donanımlar üzerinde’de çalıştırabildiklerinden tek başlarına bir kalite unsuru değillerdir.
Ancak pek tabiki OpenVz kullanan her vps kötü demek doğru bir yaklaşım değildir. Sunucudaki kaynaklar adaletli ve sağlıklı şekilde dağılmışlarsa herhangi bir sorun söz konusu olmayacaktır.
Sanallaştırma Çözümleri Nelerdir ?
Bu başlık tek başına bir araştırma konusu olsa da, burada pratik ve faydalı bilgiler vermeyi amaçlıyoruz.
Başlıklar altında toplayacak olursak:
Vmware: Sanallaştırma çözümleri denince akla gelen ilk firma dersek sanırım haksızlık etmiş olmayız. Vmware, sektörde uzun yıllardır bir çok farklı çözümü ile bu işin standartlarını belirlemiş bir firmadır. Esx, Esx-i, Workstation, Vmware player vb, bir çok farklı ürünü vardır, ücretli ve kurumsal bir üründür, native-gerçek sanallaştırma çözümüdür. Sektörde bir çok firma tarafından kullanılmaktadır.
Xen-Citrix: Citrix yine kurumsal bir sanallaştırma çözümüdür, açık kaynak versiyonunun adı Xen olarak geçmektedir. Xen kendi içinde XEN-HVM ve XEN-PV olarak ikiye ayrılır.
Xen-PV: Bu çözümde disk alanı ve ram, sunucu üzerinden koparılarak izole edilir; Gerçek bir sanallaştırma çözümüdür; Ancak sadece linux türevlerini ve özelleştirilmiş bir işletim sistemi çerkirdeğini (custom kernel) destekler.
Xen-HVM: PV den farkı, gerçek bir sanallaştırma ortamı sağlar, Windows işletim sistemlerine de destek verir, çalışmak için özel bir kernel’e ihtiyaç duyulmaz.
Virtuozzo-OpenVZ: Tüm sanallaştırma çözümleri arasında gerçek sunucu performansına en yakın sanallaştırma çözümüdür. Sadece Linux türevlerini destekler. Çalıştırdğı Vps’lerin kernel’leri yoktur, fiziksel makinanın kernel’lini kullanırlar. Sanal sunucudan ziyade, sunucudaki işlemler, ram ve disk katmanında birbirinden ayrılmaktadır.
Her türlü donanım üzerinde çalıştırabilir. Profesyonel ve nitelikli hizmet sağlayıcıların elinde kullanıldığında, tercih edilebilecek bir üründür. Ancak hiç bir profesyonel, kritik işlemler için bu çözümü kullanmaz. Zira takas bellek uygulaması olmadığından, sunucu üzerindeki belleğin tamamını bitirdiğinizde işlemleriniz çökmeye başlar. Buda veri kaybı anlamına gelir.
Virtuzzo Paralelles firmasının ücretli çözümüyken, openVZ ise açık kaynaklı olan ücretsiz olan çözümdür.
Hyper-V: Microsoft firmasının 2008 yılında pazara sunduğu sanallaştırma çözümüdür. Windows, linux, bds türevlerini desteklemektedir. Prensip olarak Vmware, XEN-HVM, ve KVM ile benzerlik gösterir.
Sunucu üzerindeki kaynaklar fiziksel bir şekilde birbirlerinden ayrılır, işletim sistemlerinin çalışabilmesi için herhangi bir çekirdek seviyesinde müdahaleye ihtiyaçları yoktur. Sanallaştırma uzantıları destekleyen özel işlemcilere gerek duyulur. Windows server ailesi ile beraber gelir. Performans ve stabilite olarak çok iyi bir üründür.
KVM: Kernel vasıtası ile sanallaştırma olarak nitelendirdiğimiz bu çözümde, yine mantık olarak Xen-Hvm ile benzemektedir. Windows ve unix işletim sistemlerini desteklemektedir. Open Source ücretsiz bir çözümdür. Çalışmak için sanallaştırma destekleyen işlemcilere ihtiyaç duyar. Oldukça popüler olan ve pazarda Xen-HVM yerine geçmeye başlayan ve geleceği parlak bir üründür.
——————————————————————————————————————-
Hangi çözümü Tercih etmeliyim ?
Aslında tüm çözümler size bir noktaya kadar fayda sağlayacaklardır. Burada önemli olan sizin sunucunuzu ne amaçla kullanacağınızdır. Örnek vermek gerekirse, Windows işletim sistemi olan bir sunucuya ihtiyaç duyuyorsanız; Seçenekleriniz daralacaktır. Zira yukarıda belirttiğimiz gibi, openVz-Virtuozzo ve Xen-PV Windows işletim sistemerine destek vermemektedir.
İdeal çözüm Hyper-V yada Vmware olacaktır. KVM ve Xen-HVM de alternatifler arasında olsa da, bu çözümlerde özel sürücülerin kurulması gerekir ve bunlar olmadan sunucu performansınızda gerekli başarımı sağlayamazsınız.
Ancak çalışmak için linux işletim sistemine ihtiyaç duyuyorsanız, tüm sanallaştırma teknolojileri size çözüm olacaktır. Burada tabiki hyper-V, vmware, KVM ve Xen-HVM öncelikli tercihleriniz olmalıdır. Bu çözümler ile fiziksel bir makineye çok yakın bir kullanım deneyimi elde edersiniz. Xen-PV çalışabilmek için modifiye edilmiş bir işletim sistemi çekirdeğine ihtiyaç duyduğundan, güncel linux kernel’ine ihtiyaç duymuyorsanız sizin için yine çözüm olacaktır.
Ancak virtuzzo ve openvz, özellikle kritik işler yürütecek kişilerin uzak durması gereken çözümlerdir, ayrıca yapıları itibari ile kalabalık sunucular oluşturmaya müsait olduklarından umduğunuz performansı alamayabilirsiniz. Keza çalışabilmek için nitelik server bileşenlerine de ihtiyaç duyulmadığından, hizmet veren firma ucuz donanımlar kullanmaya yönelmiş olabilir.
Yazımı şimdilik burada noktalıyorum, ikinci bölümde sanal suncuların kullanım alanlarına deyineceğim ve örnek bir senaryo üzerinden sizlere bilgi aktarmaya çalışacağım.
Saygılar.
Bu yazıyı okumadan önce kafamda bu konularla ilgili birçok soru vardı. Açıklayıcı ve aydınlatıcı makaleniz için çok teşekkür ediyorum. Bir sonraki yazılarınızda VDS – VPS alınabilecek güvenilir firmalarla ilgili bilgileri görmek isterim. Ayrıca tabi bir fiyat araştırması da güzel olur.